Từng được xem là niềm tự hào của cộng đồng người Ê-đê nhưng nghề dệt thổ cẩm ở Ninh Tây đang dần mai một.
Tự hào với nghề truyền thống, người Ê-đê ở Ninh Tây vẫn duy trì nghề dệt thổ cẩm. Tuy nhiên, do nhu cầu sử dụng không còn nhiều, thế hệ trẻ chỉ ưa chuộng thời trang hiện đại, nên nghề dệt thổ cẩm đang đứng trước nguy cơ thất truyền.
Bà H’Lát là một trong những người lớn tuổi nhất ở thôn Buôn Lác, xã Ninh Tây vẫn còn giữ nghề dệt thổ cẩm cho biết, từ thời xa xưa, cuộc sống của những người đàn ông Ê-đê chủ yếu xoay quanh công việc làm rẫy, đan gùi, còn phụ nữ luôn gắn bó với dệt thổ cẩm. Cũng như những phụ nữ của thôn, bà học nghề dệt thổ cẩm của mẹ từ nhỏ và gắn với khung dệt từ đó đến giờ. Trước đây, ở thôn rất nhiều người dệt thổ cẩm. Bây giờ chỉ còn một mình bà.
Theo bà H’Lát, để dệt 1 cái mền phải mất cả tháng, cái khố hay khăn địu trẻ nhỏ mất 10 ngày, khi bán ra chỉ lãi khoảng 100.000 đồng. Trong khi đó, chỉ cần đi chặt mía 1 ngày, là kiếm hơn 100.000 đồng, nên chẳng có ai, kể cả con cháu của bà chịu theo nghề.
Không chỉ nghề dệt thổ cẩm, nghề đan gùi truyền thống ở xã ngày càng ít đi. Ông Y Hồng, Trưởng thôn Buôn Lác cho biết, toàn thôn có 195 hộ, chiếm hơn 90% là người dân tộc Ê-đê. Trước năm 2003, hơn 50% người dân ở thôn sống bằng nghề đan gùi và dệt thổ cẩm, bây giờ chỉ còn 1 người theo nghề dệt thổ cẩm, nghề đan gùi khoảng 10 hộ. Hầu hết những người còn theo nghề đều đã lớn tuổi.
Những người còn giữ nghề dệt thổ cẩm và đan gùi phần lớn đều đã cao tuổi nên gặp nhiều khó khăn trong quá trình truyền dạy lại nghề cho con cháu. Thế hệ trẻ của đồng bào dân tộc Ê-đê ở xã chưa nhận thức rõ được giá trị văn hóa truyền thống quý báu nên hầu như không quan tâm. Cùng với đó, chính sách hỗ trợ, lưu giữ làng nghề chưa được chú trọng nên người dân ở xã không mặn mà với nghề truyền thống của làng.
Ông Y Ty, Chủ tịch Hội Nông dân xã Ninh Tây cho biết: Xã có gần 2.700 người là đồng bào Ê-đê, tập trung chủ yếu ở 3 thôn là: Buôn Sim, Buôn Lác và Buôn Tương. Hội Nông dân, UBND xã đã nhiều lần tổ chức tuyên truyền, trực tiếp đến nhà dân, lồng ghép vào các cuộc họp để khuyến khích người Ê-đê giữ nghề truyền thống của mình, nhưng không có nhiều chuyển biến.
Đứng trước nguy cơ làng nghề truyền thống dần mai một, vừa qua, tại Liên hoan các làng văn hóa do thị xã Ninh Hòa tổ chức, Hội Nông dân xã Ninh Tây lựa chọn nghề dệt thổ cẩm làm tiết mục dự thi. Thông qua hội thi, Hội mong muốn khôi phục nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Ê-đê trên địa bàn xã và kêu gọi các nghệ nhân hãy gìn giữ, phát huy nghề dệt thổ cẩm truyền thống, giữ gìn nét văn hóa độc đáo của dân tộc mình.
Tuy nhiên, chỉ có sự nỗ lực của Hội Nông dân xã Ninh Tây thì chưa đủ. “Để bảo tồn và phát huy nghề truyền thống, cần sự chung tay của toàn xã hội, đặc biệt là việc giáo dục lớp trẻ có ý thức giữ gìn những tinh hoa của cha ông”, ông Ty trăn trở.
Nguồn: baodantoc.vn
BTV Xuân Bách